Akbar

Etimologiyasi

Akbar ismi arab tilidan olingan bo‘lib, “buyuk”, “eng buyuk”, “ulug‘” degan ma’nolarni anglatadi. Bu ism Qur’onda Allohning buyukligini ifodalash uchun ishlatiladigan “Allohu Akbar” iborasida uchraydi. “Akbar” — “kabir” (katta, buyuk) so‘zining ta’kidlovchi shakli hisoblanadi.

Tarqalgan hududlari

Akbar ismi musulmon aholi yashaydigan mamlakatlarda keng tarqalgan. Asosan Markaziy Osiyo, Pokiston, Hindiston, Eron, Turkiya, Arab mamlakatlari, Indoneziya va musulmon diasporalarda qo‘llaniladi. O‘zbekistonda ham an’anaviy va hurmatli ismlardan biri hisoblanadi. Bu ism islomiy oilalarda juda keng tarqalgan.

Ismning ahamiyati

Bu ism Allohning buyukligini anglatuvchi “Allohu Akbar” iborasi bilan bog‘liq bo‘lgani uchun, o‘g‘il bolalarga berilganida ma’naviy kuch, ulug‘lik va obro‘ timsoli sifatida tanlanadi. Ko‘pincha ota-onalar bolalarining buyuk inson bo‘lishini tilab, shu ismdan foydalanadilar.

Statistikasi

So‘nggi yillarda O‘zbekistonda “Akbar” ismi barqaror mashhurlikka ega. Keng tarqalgan bo‘lishiga qaramay, yangi tug‘ilganlar orasida eng yuqori o‘rinlarda emas, biroq doimiy ravishda tanlanadigan ismlar qatoridadir. Erkalash shakli sifatida Akbarjon ishlatiladi.

Mashhur shaxslar

Jaloliddin Muhammad Akbar (1542–1605) — Hindistondagi Boburiylar imperiyasining eng mashhur hukmdorlaridan biri bo‘lgan. U “Buyuk Akbar” nomi bilan tanilgan. Uning davrida imperiya siyosiy, madaniy va iqtisodiy jihatdan ravnaq topgan. Akbar diniy bag‘rikenglik, adolatli boshqaruv va ilm-fan homiysi sifatida tarixda chuqur iz qoldirgan. Uning nevarasi Shohjahon dunyoga mashhur bo‘lgan “Toj Mahal”ni qurdirgani bilan tarixda o‘chmas iz qoldirgan.

Shakllari

Akbar, Akbarkxon, Akbarshoh, Akbarjon