Yosin

Etimologiyasi

Yosin ismi Qur’oni Karimning 36-surasidan — “Yosin”dan olingan. Bu sura Payg‘ambarimiz Muhammad (s.a.v.)ga nozil qilingan bo‘lib, u “Qur’onning yuragi” deb ataladi. “Yosin” arab alifbosidagi “ي” (ya) va “س” (sin) harflaridan tashkil topgan bo‘lib, bu harflarning ma’nosi tafsirchilar tomonidan turlicha izohlanadi. Ism odatda chuqur diniy va ruhiy ma’no bilan bog‘lanadi.

Tarqalgan hududlari

Yosin ismi asosan musulmonlar yashaydigan mintaqalarda, qisman Yevropa davlatlarida ham uchraydi. Bu ism Markaziy Osiyo mamlakatlari, Turkiya, Indoneziya, Pokiston, Misr, Saudiya Arabistoni va boshqa arab davlatlarida keng tarqalgan. Ba’zi hududlarda u qizlarga ham beriladi, biroq asosan o‘g‘il bolalar ismi sifatida tanilgan.

Ismning ahamiyati

Islomiy an’anada Yosin ismi egasi iymonli, yaxshi xulqli va ruhiy pok bola bo‘lishi orzu qilinadi. Bu ismni tanlagan ota-onalar farzandlarining hayoti Qur’on bilan yo‘naltirilgan, axloqiy jihatdan mustahkam bo‘lishini istashadi.

Statistikasi

Yosin ismi Turkiyada eng ko‘p qo‘yiladigan 100 ta ismlar orasida uzoq yillar davomida saqlanib kelgan. Turkiyada bu ism 1980-yillardan 2022-yilgacha har yili “Top-100” ismlar ro‘yxatida bo‘lgan. Ammo so‘nggi ikki yilda, ya’ni 2023 va 2024-yillarda u ilk bor bu ro‘yxatdan chiqqan. Bunga sabab sifatida yangi va zamonaviy ismlarga bo‘lgan qiziqish ortib borayotgani ko‘rsatiladi.

Shuningdek, Yevropada yashayotgan musulmon diasporalari — ayniqsa, Germaniyadagi turk va arab kelib chiqishli jamoalarda Yosin ismi juda mashhur. Ular orasida bu ism nafaqat diniy ahamiyatga ega, balki oson talaffuz qilinadigan va madaniyatlararo mos ism sifatida qadrlanadi. Fransiyada esa bu isming lotincha shakllari — Yacine yoki Yassine ko‘proq uchraydi.

O‘zbekiston va boshqa Markaziy Osiyo mamlakatlarida ham Yosin ismi diniy ahamiyati va Qur’onga bog‘liqligi sababli keng tarqalgan. So‘nggi yillarda diniy ismlarga bo‘lgan qiziqish ortib borayotgani sababli bu ism mashhurligini saqlab kelmoqda.

Shakllari

Yaseen, Yassin, Yassine, Yacine, Yosinbek