Ali

Etimologiyasi

Ali ismi arabcha عَلِيّ (ʿAlī) so‘zidan olingan bo‘lib, “yuqori”, “ulug‘”, “sharafli” degan ma’nolarni anglatadi. Islom tarixida bu ism Ali ibn Abu Tolib – Payg‘ambarimiz Muhammad (s.a.v.)ning amakivachchasi va kuyovi, to‘rtinchi xalifa nomi bilan mashhur. Qur’oni Karimda bu ism bir necha oyatlarda sifat sifatida ishlatilgan (masalan, “Aliyyun Hakim” – “Oliy va Hikmatli” sifatida).

Tarqalgan hududi

Ali ismi Islom olamining deyarli barcha hududlarida ishlatiladi. Turkiya, Eron, Iroq, Suriyada ayniqsa mashhur. O‘rta Osiyoda – O‘zbekiston, Qozog‘iston, Qirg‘iziston kabi davlatlarda ham bu ism keng tarqalgan. Ko‘pincha boshqa ismlar bilan birga qo‘llaniladi: Aliabbos, Alisher, Alijon, Aliakbar, Alibek kabi.

Ismning e’tibori

Ismning shu qadar mashhur bo‘lishining sababi – Ali ibn Abu Tolibga bo‘lgan hurmatdir. U – musulmonlar tomonidan jasorat, donishmandlik va adolat timsoli sifatida qadrlanadi. Shialikda u birinchi imom hisoblanadi. Ayni shu sababli bu ism ruhiy baraka, jasorat va bilim timsoli sifatida qo‘yiladi.

Statistika

Ali ismi O‘zbekistonda juda mashhur erkak ismlaridan biridir. Ayniqsa diniy qadriyatlarni e’zozlovchi oilalarda bu ism farzandlarga tez-tez qo‘yiladi. Viloyatlar orasida Toshkent, Andijon, Farg‘ona, Namangan kabi hududlarda eng ko‘p uchraydi.

Shuningdek, bu ism ko‘pincha boshqa ismlar bilan birga qo‘llaniladi: Alisher, Alijon, Aliabbos, Aliakbar, Alibek, Alimardon kabi shakllarda keng tarqalgan. “Ali” ismini tanlashning asosiy sababi — Ali ibn Abu Tolibga bo‘lgan hurmat va e’tibordir.

Shakllari

Alijon, Alisher, Aliabbos, Aliakbar, Aliyulloh, Aliqul, Aly, Alik