Jamshid

Etimologiyasi

Jamshid ismining ildizi fors tilidan keladi. Ism ikki qismdan tashkil topgan: Jam — afsonaviy shoh Jamshid (va ba’zan “Jam”), va shid — “nur”, “yorug‘lik” ma’nosini bildiradi. Shu tariqa Jamshid so‘zi umumiy ma’noda “Jamning nuri”, “shohning shuhrati” yoki “yorqin hukmdor” ma’nolarini beradi. Bu ism fors-tojik adabiyotida, xususan “Shohnoma” va boshqa manbalarda tarixiy va afsonaviy obraz sifatida uchraydi.

Tarqalgan hududlari

Jamshid ismi asosan Eron, Tojikiston, Afg‘oniston hamda Markaziy Osiyo (shu jumladan O‘zbekiston, Qozog‘iston) va fors-madaniyat ta’siridagi boshqa hududlarda keng tarqalgan. Shuningdek, ba’zi turkiy va arab mamlakatlarida ham uchraydi.

Ismning ahamiyati

Bu ism shon-shuhrat, yuksaklik, yorqinlik va hukmronlik timsolini ifodalaydi. Jamshid ismiga ega insondan ko‘pincha liderlik, mas’uliyat va obro‘-e’tibor kutiladi — ismning afsonaviy ildizi uning ramziy og‘irligini oshiradi.

Statistikasi

Jamshid qadimiy va madaniy-tarixiy ildizga ega bo‘lgani uchun fors-madaniyat ta’siridagi hududlarda nisbatan keng tarqalgan. Mahalliy ro‘yxatlar va an’analarda bu ism ko‘p uchraydi, biroq aniq raqamlar mintaqaga qarab farq qiladi.

Mashhur shaxslar

• Jamshid Iskanderov – oʻzbekistonlik professional futbolchi.
• Jamshid bin Abdullah (1929-2024) – Zanzibar sultoni.

Shakllari

Jamshid, Jamshidbek.