Rustam

Etimologiyasi

Rustam ismining ildizi qadimgi fors tilidagi “Raos-tahm” yoki “Rōstām” shakllariga borib taqaladi. Mazkur ism “ulkan yigit”, “botir”, “yengilmas” yoki “qudratli odam” ma’nolarini bildiradi. Rustam obrazi eng ko‘p Abu’l-Qosim Firdavsiyning “Shohnoma” asarida uchraydi va u yerda Eron va Turon o‘rtasidagi janglarda yengilmas pahlavon sifatida tasvirlangan. Shuningdek, XV-XVI asrda o‘zbek xalqi dostonchiligida yaratilgan “Rustamxon” dostonida ham ushbu ismdagi qahramon haqida hikoya qilingan. Ism o‘zbek, tojik, fors, afg‘on, turk va boshqa ko‘plab xalqlar orasida keng tarqalgan.

Tarqalgan hududlari

Rustam ismi asosan Eron, Tojikiston, Afg‘oniston, Markaziy Osiyo mamlakatlarida va qisman Rossiya hududlarida uchraydi. Markaziy Osiyo mamlakatlarida u an’anaviy erkak ismlaridan biri hisoblanadi va keng tarqalgan.

Ismning ahamiyati

Bu ism mardlik, jasorat, kuch va vatanparvarlik kabi tushunchalarni mujassam etadi. Rustam ismini olgan insonlardan kuchli iroda, qat’iyat va adolatparvarlik kabi sifatlar kutishadi. Shuningdek, u Sharq adabiyotida milliy qahramon obrazining ramzi sifatida qadrlanadi.

Statistikasi

Rustam ismi O‘zbekiston va qo‘shni davlatlarda eng ko‘p uchraydigan erkak ismlaridan biridir. Qozog‘iston va Tojikistonda ham juda mashhur. Internetdagi ayrim ma’lumotlarga ko‘ra, sobiq SSSR hududida bu ism millionlab erkaklar orasida uchraydi.

Mashhur shaxslar

• Rustam mirzo – temuriy shahzodalardan biri. Umarshayx Mirzoning ikkinchi oʻgʻli. Iroq va Fors hukmdori (1414— 1424). 1403-yil Amir Temur Rustam Mirzoga Isfahon hukmronligini bergan.
• Rustam Posho (1500-1561) — Usmonlilar imperiyasining Buyuk Vaziri, xonadon kuyovi.

Rustam Qosimjonov — oʻzbek xalqaro shaxmat grossmeysteri, FIDE tasnifiga koʻra 2004—2005-yillar davomida shaxmat boʻyicha jahon chempioni.

Shakllari

Rustem, Rustom, Rüstem, Rustambek, Rustamxon