Хадижа

Этимологиясы

Хадижа ысымы араб тилиндеги “خديجة” (Хадиджа) сөзүнөн алынган жана «эрте төрөлгөн» же «мөөнөтүнөн мурда төрөлгөн» дегенди билдирет. Байыркы араб коомунда бул ысым көп учурда мөөнөтүнөн мурда төрөлгөн кыздарга берилчү.

Таралган аймактар

Хадижа ысымы негизинен мусулман калкы көп жашаган өлкөлөрдө кеңири таралган. Өзбекстан, Тажикстан, Афганистан, Иран, Пакистан, Түркия жана араб өлкөлөрүндө бул ысым чоң урмат-сыйга ээ. Акыркы жылдары Кыргызстанда да бул ысым кеңири таралып, барган сайын популярдуу болуп бара жатат.

Ысымдын мааниси

Бул ысым Пайгамбарыбыз Мухаммеддин (с.а.в) биринчи жубайы Хадижа бинт Хувайлидге (р.а) байланыштуу. Ал Исламды кабыл алган биринчи аял болгон, бай соодагер жана пайгамбарга жан дили менен колдоо көрсөткөн адам катары таанылат. Ислам тарыхында ал чыдамкайлыктын, акылмандыктын жана ыймандуулуктун символу болуп саналат.

Статистика

• Кыргызстанда: Акыркы жылдары Хадижа ысымы ата-энелер арасында барган сайын кеңири тандалып, популярдуулукка ээ болууда. Ислам динин карманган үй-бүлөлөр арасында бул ысым ыйыктык жана тарыхый баалуулуктун белгиси катары бааланат.
• Түркияда: 2024-жылдагы маалыматтар боюнча Түркияда 1 миллион 300 миңден ашуун аял “Хатидже” ысымын алып жүрөт. Бул — өлкөдөгү эң көп коюлган 4-аял ысымы.
• Өзбекстанда: Хадича ысымы салттуу жана диний мааниге ээ ысым катары жогору бааланат. 2023–2024-жылдары эң көп коюлган 5 кыз ысымына кирген.
• Дүйнө жүзүндө: Khadija, Khadijah жана Khadidja түрүндө бул ысым дүйнөлүк мусулман жамааттар арасында кеңири таралган. Улуу Британия, АКШ, Канада жана Франция сыяктуу өлкөлөрдө да кеңири колдонулат.

Атактуу адамдар

• Хадижа бинт Хувайлид (р.а) — Пайгамбарыбыз Мухаммеддин (с.а.в) биринчи жубайы, Исламды кабыл алган биринчи аял, бай жана кайрымдуу соодагер. Ал Ислам тарыхында сабырдуулуктун, берилгендиктин жана руханий күчтүн үлгүсү катары белгилүү.

Формалары

Хадижа, Хадиджа, Хатидже (түркчө), Khadijah (англисче), Khadidja (французча), Hadicha (Борбор Азияда)